-
拼音版、注音及读音
chén wén:qiúmùzhīzhǎng zhě，bìgùqígēn běn yùliúzhīyuǎn zhě，bìjùn qíquán yuán sīguózhīān zhě，bìjīqídéyì。yuán bùshēnér wàng liúzhīyuǎn，gēn bùgùér qiúmùzhīzhǎng，débùhòuér sīguózhīzhì，chén suīxiàyú，zhīqíbùkě，ér kuàng yúmíng zhéhū?rén jūn dāng shén qìzhīzhòng，jūyùzhōng zhīdà，jiāng chóng jítiān zhījùn，yǒng bǎo wújiāng zhīxiū。bùniàn jūān sīwēi，jièshēyǐjiǎn，débùchǔqíhòu，qíng bùshèng qíyù，sīyìfágēn yǐqiúmùmào，sāi yuánér yùliúzhǎng yě。wàng guóyīzuò:sīguó
臣闻：求木之长者，必固其根本；欲流之远者，必浚其泉源；思国之安者，必积其德义。源不深而望流之远，根不固而求木之长，德不厚而思国之治，臣虽下愚，知其不可，而况于明哲乎？人君当神器之重，居域中之大，将崇极天之峻，永保无疆之休。不念居安思危，戒奢以俭，德不处其厚，情不胜其欲，斯亦伐根以求木茂，塞源而欲流长也。(望国一作：思国)
fán bǎi yuán shǒu，chéng tiān jǐng mìng，mòbùyīn yōuér dào zhe，gōng chéngér déshuāi，yǒu shàn shǐzhěshífán，néng kèzhōng zhěgài guǎ。qǐqíqǔzhīyìshǒu zhīnán hū?xīqǔzhīér yǒu yú，jīn shǒu zhīér bùzú，héyě?fūzài yīn yōu bìjiéchéng yǐdài xià，jìdézhìzézòng qíng yǐào wùjiéchéng zéwúyuèwèi yītǐ，ào wùzégǔròu wèi xíng lù。suīdǒng zhīyǐyán xíng，zhèn zhīyǐwēi nù，zhōng gǒu miǎnér bùhuái rén，mào gōngér bùxīn fú。yuàn bùzài dà，kěwèi wéi rén zài zhōu fùzhōu，suǒyíshēn shèn。bēn chēxiǔsuǒ，qíkěhūhū?
凡百元首，承天景命，莫不殷忧而道著，功成而德衰，有善始者实繁，能克终者盖寡。岂其取之易守之难乎？昔取之而有余，今守之而不足，何也？夫在殷忧必竭诚以待下，既得志则纵情以傲物；竭诚则吴、越为一体，傲物则骨肉为行路。虽董之以严刑，震之以威怒，终苟免而不怀仁，貌恭而不心服。怨不在大，可畏惟人；载舟覆舟，所宜深慎。奔车朽索，其可忽乎？
jūn rén zhě，chéng néng jiàn kěyù，zésīzhīzúyǐzìjièjiāng yǒu zuò，zésīzhīzhǐyǐān rén niàn gāo wēi，zésīqiān chōngér zìmùjùmǎn yì，zésījiāng hǎi xiàbǎi chuān lèpán yóu，zésīsān qūyǐwéi dùyōu xièdài，zésīshèn shǐér jìng zhōng lǜyōng bì，zésīxūxīn yǐnàxiàjùchán xié，zésīzhèng shēn yǐchùèēn suǒjiā，zésīwúyīn xǐyǐmiùshǎng fásuǒjí，zésīwúyǐnùér làn xíng。zǒng cǐshísī，hóng zījiǔdé，jiǎn néngér rèn zhī，zéshànér cóng zhī，zézhìzhějǐn qímóu，yǒng zhějiéqílì，rén zhěbōqíhuì，xìn zhěxiào qízhōng wén wǔzhēng chí，jūn chén wúshì，kěyǐjǐn yùyóu zhīlè，kěyǐyǎng sōng qiáo zhīshòu，míng qín chuígǒng，bùyánér huà。hébìláo shén kǔsī，dài xiàsīzhí，yìcōng míng zhīěr mù，kuīwúwéi zhīdàdào zāi?
君人者，诚能见可欲，则思知足以自戒；将有作，则思知止以安人；念高危，则思谦冲而自牧；惧满溢，则思江海下百川；乐盘游，则思三驱以为度；忧懈怠，则思慎始而敬终；虑壅蔽，则思虚心以纳下；惧谗邪，则思正身以黜恶；恩所加，则思无因喜以谬赏；罚所及，则思无以怒而滥刑。总此十思，宏兹九德，简能而任之，择善而从之，则智者尽其谋，勇者竭其力，仁者播其惠，信者效其忠；文武争驰，君臣无事，可以尽豫游之乐，可以养松乔之寿，鸣琴垂拱，不言而化。何必劳神苦思，代下司职，役聪明之耳目，亏无为之大道哉？